Yanıkara gram (+) bakterilerin oluşturduğu akut seyirli bir hastalıktır. İhbarı Mecburi Hastalıklar sınıfında yer alır. Boyun, omuz ve kalça gibi adalelerin fazla olduğu vücut bölgelerinde sıcak, ağrılı ve gazlı ödemlerle kendini belli eden öldürücü bir hastalıktır. Ülkemizde sonbahar ve kış başlangıcında patates ve pancar ekimi yapılan tarlalarda otlatılan hayvanlar arasında görülmektedir. Hastalığa yakalanan hayvanların sayısı dikkate alınırsa, sığırlar hastalığa çok duyarlıdır. Ancak koyun ve keçilerde de görülebilir. Hastalık sığırlarda 6 aylık ile 2.5 yaş arasında daha sık görülmektedir. Etkeni Clostridium chauvei ismindeki oksijensiz ortamda yaşayan bir bakteridir. Etken toprakta yıllarca canlılığını ve hastalık yapma özelliğini korur.
Yanıkara hastalığı topraktaki etkenlerin karıştığı yem ve sularla bulaşık meralarla, açık yaralarla ve sindirim yolu ile bulaşır. Diş değiştirme ve şap hastalığında oluşan yaralarla da bulaşma olur. Hastalık mera mevsiminde daha sık görülür.
Hayvanda hastalık çıkışı anidir. Başlangıçta beden ısısında artış gözlenir ancak vücuttaki kas şişliklerinin çıktığı dönemde beden sıcaklığı normal ya da normalin altındadır. Geviş getirme durur, topallama, iştahsızlık, bitkinlik, depresyon, diş gıcırdatması ve ağız şapırdatması, solunum güçlüğü kalp yetmezliği sinirsel semptomlar gibi belirtiler görülür. Bir iki gün içinde sırt, omuz, boyun ve göğsün yan tarafında deri altı şişlikler görülmeye başlar. Şişlikler giderek büyür ve birbirleriyle birleşir. Başlangıçta sıcak ve ağrılı olan şişlikler gittikçe soğur ve ağrısız hale gelir. Bu dönemde en önemli olan belirti bahsedilen şişliklere bastırıldığında duyulan çıtırtı sesidir. Hayvanda topallık göze çarpar. 1-2 gün içinde ölüm şekillenir. Ölüm oranı %98'dir.
Klinik belirtilere göre teşhis edilebilir. En önemli belirti oluşan şişliklere bastırıldığında duyulan çıtırtı sesidir. Kesin teşhis için, hastalıklı dokular kan ve ödem sıvısı laboratuara gönderilmelidir.
Hastalık, hayvan sahibi tarafından belirtileri görülüp fark edildiğinde tedavisi için geç kalınmış olur. Bu yüzden tedavi başarılı olmaz. Hastalığın seyri çok hızlıdır. Bu nedenle hiç gecikmeden antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.
Hayvanları bu hastalıktan korumak için yapılacak en iyi uygulama aşılamadır. Hayvanları aşılamadan önce bulaşık meralara kesinlikle göndermemek gerekir. Hayvanlar her türlü yaralanmadan korunmalı ve yaralar tedavi edilmelidir.
Ayakta muayeneden yanıkara teşhisi konan veya şüpheli olan hayvanlar kesilmez, kesimi yasaktır. Yanıkarada hayvan vücudunun bütün aksamının insanlar tarafından gıda olarak kullanılmasına izin verilmez, imha edilir.